Pensamento pa awe ‘Bo ta kere cu bo tin tur tempo’

Tur loke bo no regla na tempo lo persigi bo un dia. Y esaki por tuma bo hopi mas tempo pa drecha e asunto bek.

E problema ta cu bo ta kere cu bo tin tempo
E problema ta cu bo ta kere cu bo tin tempo

Tin hende ta bisa cu bo tin cu biba bida sin pensa riba majan.Bida ta sinja nos cu esaki no ta berdad. Tur loke bo no regla na tempo lo persigi bo un dia. Y esaki por tuma bo hopi mas tempo pa drecha e asunto bek.

Nos ta biba den un periodo cu tur cos ta bira mas complica cada dia. Di otro banda e forma di educa na cas y scol no semper a cambia. Nos comunidad y sistema di biba riba un isla chiquito no semper ta stimula bo pa pone tambe orden y disiplina den bida for di un edad jong. Y estudio ta mustra cu e prome 6 anjanan di un mucha pa gran parti ta set su norma y balornan y karakter cu ta bira su guia. Loke un mucha no sinja na chikito, e lo no usa na grandi. A menos cu e ta un hende hopi conciente. Dicon? Simpel, paso e no sa. Niun hende a bis’e. Ban inverti mas den lanta muchanan sabi y felis pa asina nan bira ciudadanonan responsabel y comprometi cu nan comunidad y mundo. Ban Tuma Tempo!

Pensamento pa awe ‘Tur cos ta cuminsa cu un pensamento’

bira loke abo kier mira
bira loke abo kier mira

Tur cos ta cuminsa cu un pensamento.

Y hopi biaha e pensamento ta asina grandi y bunita cu nos ta haja miedo di papia of confia otro hende cu n’e. Inseguridad ta cuminsa drenta den nos y nos ta stop cu e posibel projecto.
…Miedo a tuma poder di nos… Ki lastima!

Enberdad, hopi biaha nos ta entrega nos poder na hende of situacion pafor di nos. Nos ta lubida nos sonjonan di mucha. Nos ta lubida nos poder individual di hasi cosnan grandi.

Pero e realidad ta cu e poder pa cambia BO bida, ta di bo so. Tur loke ta rond, t’ey pa asisti y inspira bo cu tur su bon y tur su malo. E poder ta cuminsa ora bo pensa cla, kico ta loke ABO kier! Los di tur otro hende y cos rond di bo…

Hende semper tin un opinion, no necesariamente esaki mester ta berdad. Hende ta traha nan opinion basa riba con NAN ta mira e mundo. Pesey tin un dicho hopi sabi cu ta bisa ‘Actua den silencio, te ora bo projecto concretisa. Laga silencio ta bo aliado y accion ta bo resultado’.

Laga bay miedo, e ta un masha mal consehero!

Exito!

Un mensaje di Comprondiendo Bida

E sonjo di Green Vibes…

Waiting…. for a miracle to come….

soppi di berdura local…no mas?

Mi no ta corda exactamente ki dia Green Vibes a habri su portanan. Mi sa cu su benida a hasi mi curason super contento. Porfin, un tienda dedica na fruta y berdura local y productonan cu por juda nos cada un sinja planta. Mas contento ora mi a jega e prome biaha y a topa tur e bakinan yen di tur sorto di berdura fresco. Mi a cumpra na smaak y a traha tur sorto di receta cu mi mes a inventa. Soppi di e berdura cu mi a cumpra, pasobra soppi di berdura semper ta smaak bon. Mi a traha veggie bitterbal, stoba di berdura y garbanzo. Ki contento mi tabata dia mi a topa cu e patianan chikito, mes chikito y dushi manera mi padushi Cojashi tabata planta den su cunucu.

Pero un dia mi a topa Ari, e donjo y e la conta mi di e contratiemponan cu e ta topa. Esta tristo con un hoben cu a hinca tur loke e tin y su alma den su pashon pa plantacion tin cu lucha pa por wanta cabes riba awa. Mi persona y otro cliente fiel tabata jud’e cu promocion via nos pagina di Facebook y palabra di boca.

Nos a keda bin bek, pero nos tambe tabata ripara cu e surtido tabata bira cada bes menos. pero toch nos a keda mantene speransa. Finalmente Ari a anuncia cu Green Vibes lo sera pa fin di april.

e delaster compra na Green Vibes?!

Esaki tabata mi e ultimo biaha cu mi a haja dushi milon local, pampuna di botter y tomati cu no ta smaak awa. Mescos cu ami, mas cliente fiel ta spera di por sigi haja fruta y berdura di The Landfarm cumpra na un otro forma, podise manera e groenteboernan antes tabata pasa bende den e becindadnan na Hulanda.

Nos ta spera riba un man cu por juda, un milager, algo, pero pa e dushi berdura y frutanan di Green Vibes por sigi jega den nos cushina… Nan ta pa cuminsa organico, non GMO y di nos propio suela y cultiva for di e pashon di un yiu di tera.

Nos ta spera….

Ingrid Werleman

Padu Lampe, e pensado.

Padu Lampe y Dimitri Halley, dos generacion, pensando riba bida

Awe ta bay inaugura Plaza Padu. Sigur un bunita reconocemento pa un Arubiano talentoso y stima pa henter nos pueblo. Padu a inspira hopi yiu di tera, mas cu tur cos mi ta kere pa su curason asina grandi. Un talento di Padu cu a inspira mi profundamente ta su ‘pensamento’ y su bukinan.

Aki ta sigi un frgamento di un combersacion profundo entre Padu Lampe y psicologo Dimitri Halley cu nos a publica na anja 2000 den ‘Comprondiendo Bida, e revista’. Gos’e, duna bo comentario y ‘sinti bo liber pa comparti’e e articulo.

Dimitri ta bisa: `Nos mester trata na compronde y interpreta e informacion cu Padu ta presenta den su bukinan: E ta un informacion hopi mas importante y profundo cu nos lo kere na prome instante. Pa mi Padu ta un hende cu un espiritu grandi y profundo. ‘ Dimitri ta kere cu ta solamente algun mente grandi na mundo a logra di capta e informacionnan aki. Den esaki e ta pone Padu riba mesun linja cu hendenan grandi den mundo.

Den The Third Element Padu ta splica con e interaccion entre e mundo fisico y psichico ta nace. E buki ta bay riba e esencia di tur loque ta existi.

E ta bisa cu e informacion aki ta asina extenso, cu awor cu el a bolbe lesa e buki despues di hopi tempo, Padu ta puntra su mes: `Padu, ta con bo a haya tur e ideanan fantastico aki pa scirbi e buki. Wel, mi ta bisa mi mes: – E mester a bin di un mente Divino. un mente Cosmico, un mente Universal, un mente Omni-Science of Metafisico of manera ami lo bisa: E ta bin di e mente di Dios.’

Segun Padu nos mester sinja desaroya nos sexto sentido mas miho. E ora nos lo desaroya e comunicacion di ‘ser humano’ pa ‘ser humano’ hopi mas y na un forma mas profundo. Como un ehempel Padu ta menciona e abilidad di telepatia cu nos tur tin. E ta splica: ‘Na momento cu bo ta pensa riba un otro hende y bo pensamento ta sincero, e otro hende ta capta e informacion. Aki e ‘Third Element’ ta bin den accion.’
Dimitri: ‘ E di tres elemento ta enberdad e contesta riba e busqueda di e relacion, di e conexion entre e curpa y mente. E nivel di harmonia den bo bida ta refleha su mes directamente den bo atomonan, cu ta e partinan mas fini di bo curpa. Si pafo di bo tin hopi conflicto, odio y dolor, esey lo resona den bo atomonan. Ta e falta di harmonia aki den bo atomonan ta resulta den malesa.
Esaki ta conta tambe pa un sociedad. Si tin hopi conflicto y falta di harmonia esaki lo resulta den malesanan social, p.e. criminalidad, corupcion, suicidio, etc. Tur desaroyo tin di hasi cu e nivel di harmonia den e mente y pues bida di e pueblo.

Y kico ta harmonia?
Dimitri: Ora bo tin harmonia total, bo ta papia di amor! E ora talvez nos por compronde ….porfin e mensahe di Jesus, cu a bisa cu e les di mas grandi ta amor… pasobra amor TA harmonia.

Padu ta contesta: ‘Weita, Dimitri, bo tin un pensamento masha profundo riba e materia aki.

Dimitri ta haja cu su trabau y esun di Padu ta hopi cerca di otro. Ta hopi bunita pa pensa cu no obstante asina hopi diferencia den edad tin continuidad entre generacionnan…

Danki Padu, pa bo curason grandi y bunita ehempel di humildad.

Ingrid Werleman

E wanta den parlamento di Corsow y un mundo wardando riba liderasgo

Parlamento no ta un ring di boxeo, e ta un lugar sagrado unda curason di pueblo mester biba y bati como inspiracion…


Mi a lanta 3.03 di madruga cu hopi pensamento y sentimento cu a kibra mi sonjo. Continuamente mi ta wak e wanta cu un parlamentaria a dal su colega parlamentaria na Corsow. Sangra su cara y cana bay manera nada a pasa. Den e silencio di madruga mi ta puntra mi mes den ki mundo nos ta bibando… E organo di mas halto di nos isla ruman, e organo cu tin como tarea pa controla gobierno. E organo cu tin como tarea pa bin cu leynan cu ta defende interesnan di e pueblo cu a vota pa nan. Un grupo di hende cu lo mester tin etica, inspiracion y duna bon ehempel.

Nos islanan chikito tin demasiado retonan pa atende, specialmente ora ta toca e ser humano mas marginal y vulnerabel. Esunnan jama pa trese solucion mester wak con hunto por sali afo, kedando hopi cerca di e hendenan. Pero cerca di berdad, no solamente pa e potret den media. Cerca pa scucha e bos di pueblo, su deseonan, su sonjonan cu no ta haja contesta, ni realisacion. A bira tempo pa bin cu solucionnan cu ta eleva e calidad di bida di cada ciudadano. Bin cu educacion y informacion pa hasi nos cada un mas inteligente, mas independiente di politica.

Cada hende ta un mundo y tin nan propio agenda pa hasi loke nan ta hasi. Pero, si nos wak rond den mundo, mi ta haja e impreshon cu nos ta hopi confundi. Na lugar di busca mas cercania y union pa traha hunto na e situacionnan dificil cu nos ta mira tur rond mundo, hendenan cu poder di autoridad parse di ta busca solucionnan den division y violencia.

E ora, por ta cu e hendenan cu tin un otro vision di bida tin e tarea pa bin dilanti? Un vision dirigi riba crea lasonan di union pa hunto sobrebibi tormentanan cu por asota nos islanan chikito…?!

Parlamento no ta un ring di boxeo, e ta un lugar sagrado unda curason di pueblo mester biba y bati como inspiracion…

Ingrid Werleman

Si nos no ta defende e derecho di nos muchanan, ta ken su derecho nos ta defende anto.

Con-abo-lo-sinti-si-tabata-bo-yiu-
Con abo lo sinti si tabata bo yiu

Aruba 2016, majan April 27, 2 or di merdia lo tin un manifestacion contra abuso sexual. Di parti di Comprondiendo Bida ta invita tur hende pa bay. Comprondiendo Bida ta apoya e manifestacion. Tambe ta apoya tur mama- y e tatanan cu a tuma e curashi pa sali afo cu nan storia. Comprondiendo Bida ta invita tambe tur hende pa subi e website www.comprondiendobida.com y type e palabra ‘abuso sexual’ den e hokki di search. Bo lo haja un cantidad di articulo riba abuso sexual cu Comprondiendo Bida a publica den su anjanan cu e ta online. Bo lo haja articulonan cu lo pone bo compronde pakico ta importante pa hasi cada intento cu bo por, pa stop abuso sexual. Bo lo compronde pakico e argumento cu mester busca prueba prome cu aresta un pedofiel NUNCA por ta valido. Un pedofiel ta un persona cu un mente cu semper lo busca excuus pa hustifica su acto. Esaki ta nifica cu e nunca lo stop. Esaki ta nifica cu mientras ta buscando pruebanan cu dificilmente lo haja, e pedofiel tin caminda liber pa sigi abusa.

A bira tempo pa nos stop di sconde e cosnan scur cu ta sosode den nos comunidad. Adultonan t’ey pa protega e muchanan. Pa percura pa nan por lanta den un comunidad felis. No pa abusa di nan.

Si nos no ta defende e derecho di nos muchanan, ta ken su derecho nos ta defende anto?

Awe ta dia internacional di hende muhe y e hobencita cu nan a agredi.

IMG_0737 - kopie
Tin ora mi ta puntra mi mes si ta destino of ta casualidad ta laga bo wak cierto situacionnan y pakico.

Un caminda den Playa, lorando un birada pa parkeer, mi ta mira un hobencita teenager ta bin di otro banda ta jora di un forma hopi desespera. Mi ta baha pa informa kico a pasa y ta compronde cu un persona riba un bicicleta a agredi e hobencita pa horta su telefon. E hobencita a bay den shock y tur e otro hobennan rond tabata hasi nan esfuerso pa jud’e den un forma of otro. Polis ta bin, ambulance ta bin pa atende e hobencita wardando pa su majornan jega.

Mi ta move di e sitio, pero e cara angustia y yorando desepera di e hobencita ta keda manera graba den mi mente y ta pop up cada biaha.
Mi ta puntra mi mes unda mas nos mucha y hobennan por ta echt safe den e Aruba actual. Majan ta dia internacional di hende muhe y mi ta puntra mi mes kico por hasi pa por garantisa no solamente nos hendenan muhe, pero tur hende grandi, mediano y chikito un Aruba unda bo por cana riba caya sin miedo pa cosnan malo pasa bo.

E potret ta di e ambulance cu a bin pa asisti e hobencita. Concientemente mi no ta pone e hobencita su cara. Ta mas importante pa nos protega privacidad di nos mucha y hobennan. Ta importante tambe pa nos hasi algo pa hendenan cu ta circula riba caja cu intencion menos bon. Nos no por keda wak e hendenan cu ta biba riba caya manera hendenan cu ta molester pa comunidad so. Pasobra si, nan ta! Pero nan ta tambe hendenan cu posibel problemanan profundo y malesa di adiccion. Y nan mester di tratamento y guia. Nos no por keda biba den un circulo vicioso di miedo y laga pa cada hende y famia busca nan propio solucion. Esaki por hasi cu mas y mas hendenan lo sera nan mes tras di e murayanan di nan cas pa evita cu algo malo pasa nan. Of loke ta pasa caba, nan ta tuma justicia den nan mes man.

Ami lo kier wak un comunidad di hendenan cu tin alegria di bida y ta comparti cu otro. Mi ta muhe y mi ta mama y mi ta stima mi pais. Y mi ta kere cu ta birando mas y mas tempo pa nos admiti cu nos pais a cambia hopi. Mi no kier bay bek na e cosnan menos bunita di pasado, pero si lo kier mira un Aruba cu ta dushi y safe pa biba.
Con dushi lo ta si nos por mira un sonrisa riba cara di nos hobennan. Un Aruba jena cu hendenan contento y felis.
Nos pais ta un pais hopi chikito y si nos tur enfoca riba e imagen aki y duna di nos parti, sigur nos por logr’e.
Na honor di nos mes y e generacion cu lo sigi nos, ban pone man na obra.

Ban protega nos comunidad cu e forsa di nos curason!
Ban protega nos comunidad cu e forsa di nos curason!

Awe, dia internacional di hende muhe, ta un bunita dia pa cuminsa!

Ingrid Werleman, editor

Valentine Day, Amor, Amistad y Balor di Bida

mensahe silencioso di naturalesa?
mensahe silencioso di naturalesa?

Tin un cantica ta tocando na radio ‘It’s so easy to fall in love’. Berdad, cay namora ta facil, keda den amor ta poco of hopi mas dificil.

Amor pasahero bo por haj’e den cada skina di bida. Of algo cu tin aroma di amor.
Amor berdadero ta loke ta nace di paden.

Ki bunita ta ora nos por sinja nos muchanan mira amor den cada skina di bida. Bolter cada piedra y wak bida ta biba bou nan. Wak e curason cu bo por haja te hasta den e piedra mes, den e berdura, den e noot, den e batata. Mensahenan silencioso cu ta pidi nos pa nos atencion? Pa ta mas cuidadoso cu e forma cu nos ta biba. Pa ta mas conciente kico nos ta tira den naturalesa. Pa ta mas conciente di e palabranan cu nos ta saca di nos boca, di nos mente.

Di parti di Comprondiendo Bida nos lo desea pa Dia di San Valentino bira un dia di refleho cu duna amor ta algo cu nos por hasi tur dia.
Lag’e cuminsa cu e sonrisa y ‘bon dia’ cu bo ta regala na tur hende.

Felis dia di amor, tur dia di bo bida!!!

Un paharito bibando den un mundo di cement

Mi kier a saca un potret di e paharito. Ora mi a wak e potret riba computer, e la duna mi un sentimento di e temponan cu nos ta bibando aden. Biba pura pura, gana placa, poco tempo pa para keto y disfruta di e naturalesa rond di nos.

E paharito cu un pida mata seco na su pia, parse di kier puntra nos unda nos amor pa naturalesa a keda.

buscando naturalesa
buscando naturalesa

Pero, unda naturalesa a keda den nos mundo di cement, beton y concreet?

E proximo biaha cu bo muha un mata, pensa riba e paharito aki!

E proximo biaha cu bo planta un mata, pensa riba e paharito aki!

E proximo biaha cu bo kap un mata, pensa riba e paharito aki!

Un mensaje di www.comprondiendo bida.com

Pasobra bida, nos ta trahé! Y naturalesa ta sclamando nos pa atencion.